Als er één moment was waarop duidelijk werd hoe belangrijk buitenlandse arbeid is geworden voor de agrarische sector, dan was dat de afgelopen periode wel. Vooral het wied- en oogstwerk in de akkerbouw en vollegrondsgroenteteelt, en het oogstwerk in kassen hadden te lijden van de reisrestricties vanwege de COVID-19 crisis. Maar ook het uitbenen in slachthuizen en dan vooral de woonsituatie van arbeidsmigranten bleek risicovol voor de verspreiding van het virus. Door de crisis is verdere robotisering in de landbouw spontaan een thema geworden.

Is dit dan (eindelijk) het moment dat robots het repeterende, zware en toch ook wel saaie werk over gaan nemen? Verschillende experts van binnen en buiten de sector denken van wel en niet alleen vanwege arbeidstekorten. Ook het (tijdelijke) gebrek aan bijvoorbeeld ingrediënten uit China voor gewasbeschermingsmiddelen speelt parten. En het blijkt dat thuiswerken en digitalisering zoals vergaderen via Skype, Teams of Zoom helemaal zo gek nog niet is. Boeren en consumenten ontdekken opnieuw en vaak uit noodzaak het gemak van korte ketens omdat de reguliere afzet wegvalt. Maar dan moet je wel arbeid hebben om te kunnen oogsten. En dan is er nog de Europese Farm to Fork strategie die wil dat we in 2030 50% minder chemische gewasbeschermingsmiddelen gebruiken en dat 25% van het landbouwareaal dan biologisch is (nu is dat 7,5% in de EU en 4,3% in Nederland).

Zijn we robot migranten nodig – robots van buitenlandse makelij – om bij ons te wieden en te oogsten, om al die klussen te klaren en om ‘biologischer’ te worden? Voorlopig wel. Het zijn nu vooral de Fransen, Denen, Amerikanen en Australiërs die al robots verkopen of ‘as a service’ leveren. Maar gelukkig staat ook bij ons de innovatie niet stil! Was het niet de Greenbot robottrekker die de wereld vijf jaar geleden opschudde? Er kloppen de komende jaren verschillende Nederlandse startups op de deuren van akkerbouwers, bollentelers en tuinders met hun robotoplossingen voor en door de Nederlandse agrarische sector. Hopelijk werken wetgevers én financiers mee!